Đất hiếm là gì? Ứng dụng phổ biến đất hiếm trong đời sống

Đất hiếm được ứng dụng nhiều trong đời sống, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và công nghệ kỹ thuật cao. Trên thực tế, chúng được tìm thấy ở khắp nơi trên bề mặt vỏ trái đất. Theo thống kê mới nhất, Việt Nam đã tách được các nguyên tố đất hiếm đạt đến độ sạch đến 98 - 99% và ứng dụng cho nhiều ngành khác nhau trong công nghiệp.
  1. 08/10/2022
  2. 536

Vậy đất hiếm là gì? Ứng dụng đất hiếm trong cuộc sống như thế nào? Bài viết dưới đây Muadat.vn sẽ giúp bạn cập nhật những điều nên biết về đất hiếm, cùng xem ngay nhé!

Đất hiếm là gì?

Đất hiếm (Tên tiếng anh Rare Earth), là nhóm nguyên tố hiếm có hàm lượng ít trong vỏ Trái đất và rất khó tách ra từng nguyên tố riêng biệt.
Cụ thể, hiện có khoảng 17 nguyên tố đất hiếm như sau: Xeri (Ce), dysprosi (Dy), erbi (Er), europi (Eu), gadolini (Gd), holmi (Ho), lantan (La), luteti (Lu), neodymi (Nd), praseodymi (Pr), promethi (Pm), samari (Sm), scandi (Sc), terbium (Tb), thuli (Tm), ytterbi (Yb) và yttri (Y).
Trong đó, nguyên tố đất hiếm đầu tiên được phát hiện là khoáng vật đen Ytterbite. 

Đất hiếm là gì
Đất hiếm bao gồm nhóm 17 nguyên tố khác nhau

Đất hiếm được tìm thấy ở đâu? Phân loại đất hiếm như thế nào?

Trên thực tế, chúng được tìm thấy ở khắp nơi trên bề mặt vỏ trái đất, chúng ta có thể tìm thấy những nguyên tố đất hiếm trong các lớp trầm tình, các mỏ quặng đen. Tuy nhiên, chúng thường được phân bố với trữ lượng thấp, khó khăn và đắt đỏ trong khai thác.
Đất hiếm vốn là nhóm 17 nguyên tố khác nhau, tùy thuộc vào độ hiếm của loại đất hay các nguyên tố, chúng được phân loại và viết tắt như sau:

  • RE = Rất hiếm.
  • REM = kim loại Rất hiếm.
  • REE = nguyên tố Rất hiếm.
  • REO = oxit Rất hiếm.
  • LREE = nguyên tố Rất hiếm nhẹ (La-Sm).
  • HREE = nguyên tố Rất hiếm nặng (Eu-Lu).

Đất hiếm được tìm thấy ở trong các lớp trầm tích, các mỏ quặng và cát đen
Đất hiếm được tìm thấy ở trong các lớp trầm tích, các mỏ quặng và cát đen

Ứng dụng phổ biến của đất hiếm 

Trong các ngành công nghiệp

Đất hiếm được ứng dụng trong sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau như:

  • Đất hiếm dùng để chế tạo các nam châm vĩnh cửu cho các máy phát điện.
  • Góp phần vào hoạt động chế tạo các nam châm ở các máy tuyển từ trong công nghệ tuyển khoáng. Nam châm lại là một phần thiết yếu của ổ đĩa, mô tơ nhỏ, bất cứ thứ loa nào phát ra âm thanh, turbine chạy điện hay máy phát.
  • Giúp chế tạo các đèn cathode trong các máy vô tuyến truyền hình.
  • Được làm chất xúc tác ở trong công nghệ lọc hóa dầu và xử lý môi trường hiệu quả.
  • Được dùng để làm vật liệu siêu dẫn.
  • Các ion của đất hiếm còn được sử dụng phổ biến như các vật liệu phát quang trong các ứng dụng quang điện.
  • Ứng dụng quan trọng trong công nghệ laser hồng ngoại cho mục đích quân sự.
  • Đặc biệt nó còn có thể được sử dụng để chế tạo cảm biến cho hệ thống tên lửa.
  • Đáng chú ý, đất hiếm được ứng dụng nhiều trong ngành công nghiệp kính. Cụ thể: Cerium, lanthanum và lutetium được dùng trong cả việc đánh mặt kính và thêm các màu sắc cho kính.
  • Chúng còn được tìm thấy trong các đồ gia dụng để giúp máy tính và điện thoại thông minh nhẹ hơn, nhỏ gọn và hiệu quả hơn rất nhiều.

Ứng dụng của đất hiếm trong ngành công nghiệp
Ứng dụng của đất hiếm trong ngành công nghiệp

Trong nông nghiệp

  • Đất hiếm thường được bổ sung thêm vào phân bón để bón cho cây trồng. Các chế phẩm phân vi lượng cũng có thành phần đất hiếm, giúp tăng năng suất cây trồng cùng giúp chống lại các loại sâu bệnh.
  • Đất hiếm được dùng như một chất thử nghiệm để bổ sung vào thức ăn trong chăn nuôi. Nhờ vậy, nó có khả năng bảo vệ cây trồng vô cùng hiệu quả.
  • Đất hiếm còn giúp diệt mối mọt trong các cây mục để giúp bảo tồn các di tích lịch sử.

Trong nông nghiệp, đất hiếm giúp tăng năng suất cây trồng 
Trong nông nghiệp, đất hiếm giúp tăng năng suất cây trồng 

Trong y tế

  • Đất hiếm được dùng để sản xuất các loại thiết bị phẫu thuật, thuốc trị ung thư, máy tạo nhịp tim, thuốc viêm khớp. 
  • Thành phần đất hiếm còn được tìm thấy trong ống nhòm, động cơ máy bay hoặc các chất phụ gia trong hệ thống khí thải xe hơi để giúp giảm phát thải.

Thành phần đất hiếm có vai trò quan trọng trong sản xuất thiết bị y tế
Thành phần đất hiếm có vai trò quan trọng trong sản xuất thiết bị y tế

Những lưu ý quan trọng khi khai thác đất hiếm

Bên cạnh những ứng dụng hữu ích, đất hiếm còn được biết đến là một nguyên tố rất độc, vì thế nếu như khai thác không đảm bảo sẽ gây ô nhiễm môi trường và nhiều hậu quả đến cuộc sống.
Quy trình khai thác đất hiếm trên toàn thế giới đều cần dùng tới công nghệ cao. Dù không quá phức tạp, nhưng việc khai thác gây những ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe của công nhân.

Đặc biệt, mọi cơ sở khai thác đất hiếm cần được kiểm tra, kiểm soát nghiêm ngặt. Mọi quy trình khảo sát, tiến hành khai thác đều được nghiên cứu thấu đáo trước khi tiến hành thực thi.

Kết luận, đất hiếm là một nguyên tố quan trọng, ứng dụng cao trong cuộc sống, thế nhưng nếu như khai thác cũng như chế tạo chúng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe của con người. Trên đây là những thông tin cần biết về đất hiếm, hy vọng sẽ giúp bạn bổ sung thêm kiến thức. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.

 

                                                                                                                    


Chat ngay